Blog
Graniczny podatek węglowy – CBAM
Terminy:
- Od 01.10.2023 –
Art. 5 – REJESTRACJA Podmiotów Upoważnionych CBAM
Art.10- REJESTRACJA Operatorów i instalacji w krajach trzecich
Art. 14 – Rozpoczęcie działania REJESTRU CBAM
Art.16- Rozpoczęcie działania indywidualnych Rachunków dla Podmiotów Upoważnionych
art.17- Udzielanie statusu Upoważnienia
- 31.01.2024 – raport CBAM za 4 kwartał 2023
Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM )
Trudności w konkurowaniu z producentami z krajów spoza UE oraz ryzyko przeniesienia produkcji przemysłowej z UE do krajów nierealizujących celów polityki klimatycznej (tzw. ucieczka emisji –carbon leakage) skłoniło Komisję Europejską do wprowadzenia mechanizmu dostosowania cen produktów importowanych do UE w celu odzwierciedlenia nieponoszonych przez ich producentów opłat za emisję CO2.
W Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej zostało 16 maja opublikowane Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 ustanawiające mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 – CBAM, czyli Carbon Border Adjustment Mechanism którego skutkiem będzie wprowadzenie granicznego podatku węglowego.
CBAM wprowadzany jest jako element unijnego pakietu legislacyjnego „Fit for 55″ i ma za zadanie wyrównanie warunków konkurencji pomiędzy produktami unijnymi, które są obciążone kosztami polityki klimatycznej oraz produktami importowanymi, które tych kosztów nie ponoszą.
Nowa regulacja obejmuje towary wskazane w załącznikach do rozporządzenia min.
- produkty stalowe,
- produkty z aluminium,
- cement,
- nawozy (po okresie przejściowym),
- energia elektryczna,
- wodór.
Graniczny Podatek Węglowy (CBAM) | Etapy
Wdrożenie CBAM podzielone jest na dwa etapy:
ETAP Przejściowy
W pierwszym – przejściowym – etapie (czyli w latach 2024-2025), regulacja dot. CBAM przewiduje obowiązek raportowania .
Obowiązek określony w art. 32 . został nałożony na wszystkich Importerów. W sytuacji gdy zgłoszenie jest dokonywane przez pełnomocnika w ramach upoważnienia pośredniego w rozumieniu przepisów Kodeksu Celnego i upoważniony wyrazi na to zgodę złożenie raportu może zostać wykonane przez pełnomocnika . Deklaracje – raporty będą składane w cyklach kwartalnych Ostateczny termin złożenia deklaracji upływa z ostatnim dniem następującego po kwartale miesiąca.
Raporty prócz ilości importowanych produktów, powinny również informacje o wielkości emisji dwutlenku węgla związanych z wytworzeniem importowanego produktu . Składana informacja ma uwzględniać podział na dane dotyczące to emisji bezpośredni powstałej w trakcie produkcji towarów jak i emisji pośrednich związanych z wytworzeniem energii elektrycznej zużytej do produkcji wyrobów. Przepisy nakładają również obowiązek wykazania kwoty opłat emisyjnej dokonanej w państwie pochodzenia produktu za emisję gazów cieplarnianych w trakcie produkcji wyrobów . Wykonywanie nadzoru nad obowiązkami sprawozdawczymi podmiotów importujących , w okresie przejściowym będzie wykonywane przez wskazane w danym Państwie organy kontrolne .
Samo rozporządzenie nie określa szczegółowych precyzyjnych ustaleń o informacjach zgłaszanych w sprawozdaniu, środkach i formacie tego sprawozdania, orientacyjnego zakresu kar za brak realizacji obowiązków w okresie przejściowym szczegółowych zasad przeliczania średniej rocznej należnej opłaty emisyjnej, elementów metod obliczeniowych, środków i formatu wymogów dotyczących sprawozdawczości w zakresie emisji pośrednich. Te ustalenia znajda się w aktach wykonawczych nadanych przez Komisję Europejską
ETAP Ostatecznego wejścia w życie
Status Upoważnionego Zgłaszającego CBAM
Docelowo przywóz towarów określonych w poszczególnych załącznikach do rozporządzenia będzie możliwy wyłącznie przez podmiot mający status tzw. UPOWAŻNIONEGO ZGŁASZAJACEGO CBAM. Podmiot taki musi dysponować określoną pulą tzw. certyfikatów CBAM. Dokument ten to certyfikat w formacie elektronicznym odpowiadający ekwiwalentowi dwutlenku węgla emisji. Jest on „promesą” – zgodą na emisję gazów cieplarnianych w trakcie produkcji wyrobów a także na umożliwiający przywóz towarów których wytworzenie w kraju trzecim obciążone było emisją gazów. Certyfikaty będą więc na bieżąco bilansowane w trakcie produkcji i obrocie towarami . Będą one przyznawane w ramach EU ETS bezpłatnie zgodnie z art. 10a dyrektywy 2003/87/WE instalacjom służącym do produkcji , ale mogą być również przedmiotem obrotu .
Przepisy obligują importera do wysłania sporządzonego w odpowiedniej formie wniosku . do REJESTRU CBAM
Zarejestrowany podmiot CBAM będzie mógł dokonać zgłoszenia do rejestru także przez pełnomocnika . Zgodnie z art. 5 , importer może wyznaczyć do tego celu pośredniego przedstawiciela celnego w rozumieniu Unijnego Kodeksu Celnego . Jednakże warunkiem jest zgoda przedstawiciela na działanie w charakterze upoważnionego zgłaszającego CBAM. W takim przypadku wniosek o udzielenie upoważnienia składa pośredni przedstawiciel celny.
Są określone kryteria do uzyskania statusu . Są nimi :
- wnioskodawca nie dopuścił się poważnego naruszenia ani nie dopuszczał się powtarzających się naruszeń przepisów prawa celnego, przepisów podatkowych, przepisów dotyczących nadużyć na rynku, niniejszego rozporządzenia ani aktów delegowanych i wykonawczych przyjętych na mocy rozporządzenia, a w szczególności nie był notowany za poważne przestępstwa związane z jego działalnością gospodarczą w ciągu pięciu lat poprzedzających rok złożenia wniosku,
- wnioskodawca wykazuje zdolność finansową i operacyjną do wypełnienia zobowiązań wynikających z niniejszego rozporządzenia,
- wnioskodawca ma siedzibę w państwie członkowskim złożenia wniosku; oraz
- wnioskodawcy nadano numer EORI zgodnie z art. 9 rozporządzenia (UE) nr 952/2013.
By wykazać zdolność finansową jeżeli wnioskodawca nie prowadził działalności gospodarczej przez okres dwóch lat obrotowych poprzedzających rok, właściwy organ wymaga przedłożenia gwarancji.
Przedkładana gwarancja ma postać gwarancji bankowej płatnej na pierwsze żądanie przez instytucję finansową prowadzącą działalność w Unii lub postać innej gwarancji zapewniającej równoważne zabezpieczenie.
Raportowanie
Docelowo , poczynając od dnia 31 maja 2027 każdego roku, Upoważniony Zgłaszający CBAM lub działający z upoważnienia pełnomocnik pośredni składa za pośrednictwem rejestru CBAM deklarację CBAM za poprzedni rok kalendarzowy.(art.6 rozp.)
Rejestr CBAM
Ustanowiony rejestr CBAM Upoważnionych Zgłaszających CBAM jest elektroniczną bazą danych zawierającą dane dotyczące posiadanych przez zgłaszających – certyfikatów CBAM.
W rejestrze gromadzone są dane dotyczące każdego Upoważnionego Zgłaszającego takie jak:
a) imię i nazwisko lub nazwę, adres oraz dane kontaktowe upoważnionego zgłaszającego CBAM;
b) numer EORI upoważnionego zgłaszającego CBAM;
c) numer rachunku CBAM któremu nadawany jest niepowtarzalny numer za pomocą którego zgłaszający ma dostęp do jego zasobów;
d) informacje dotyczące posiadanych przez Upoważnionego Zgłaszającego Certyfikatów CBAM . W tym numer identyfikacyjny, cenę sprzedaży, datę sprzedaży, datę umorzenia, odkupu lub anulowania certyfikatów CBAM.
Dokumenty te wystawiane są na określoną ilość emitowanego dwutlenku węgla – którymi można będzie „rozliczyć przywóz towarów z krajów trzecich.
Rejestr CBAM zawiera również odrębną sekcję zawierającą informacje dotyczące tzw. Operatorów – eksploatujących lub kontrolujących instalację w państwie trzecim wytwarzające towary podlegające raportowaniu. Osoby takie mogą składać wnioski o dokonanie ich zarejestrowania w systemie w statusie Operatora, który jest przyznawany na 5 lat. Jest on zobowiązany ustalić poziom emisji wbudowanych, obliczonych zgodnie z metodami określonymi w regulacji dla każdej grupy towarów a także zobowiązany jest do przeprowadzenia kontroli ich prawidłowości poprzez akredytowanych weryfikatorów.
Dane dotyczące tzw. emisji wbudowanych mogą zostać ujawnione przez operatora na rzecz Upoważnionego Zgłaszającego który może je wykorzystać w trakcie w trakcie obligatoryjnego procesu weryfikacji Deklaracji CBAM .
Deklaracja CBAM
Dokument składany w cyklach rocznych zawierać ma następujące informacje:
a)całkowitą ilość poszczególnych rodzajów towarów przywiezionych w poprzednim roku kalendarzowym w tonach w przypadku energii elektrycznej w megawatogodzinach,
b) całkowity poziom tzw. emisji wbudowanych związanych z przywiezionymi towarami, określoną– w tonach emisji ekwiwalentu dwutlenku węgla na tonę każdego rodzaju towarów.
Emisja wbudowana – to zgodnie z przepisami rozporządzenia emisje uwalniane podczas produkcji towarów oraz emisje z wytwarzanej energii zużywanej podczas procesów produkcyjnych . Obliczenie powyższego poziomu będzie realizowane obliczoną zgodnie z art. 7 i zweryfikowaną zgodnie z art. 8; wyrażoną w tonach emisji ekwiwalentu dwutlenku węgla na tonę produktu,
c) całkowitą liczbę certyfikatów CBAM , które mają zostać przekazane do umorzenia – odpowiadający jednej tonie ekwiwalentu dwutlenku węgla emisji wbudowanych związanych z towarami w liczbie zgodnej z całkowitą wielkością emisji wbudowanych skorygowanych z tytułu opłaty emisyjnej uiszczonej w państwie pochodzenia,
d) kopie sprawozdań z weryfikacji wydanych przez akredytowanego weryfikatora zgodnie z art. 8 i załącznikiem VI.
Zapraszamy do składania zapytań oraz do stałej współpracy z nami!
- Wiktoria Kwiatkowska (PL, UA, RU)
- Kierownik Działu Marketingu
- kom. +48 608 675 834
- tel. +48 32 282 90 62 wewn. 21
- w.kwiatkowska@tsl-silesia.com.pl
Artykuł opracował:
Sławomir Musiał
Szkoleniowiec/ Doradca TSL Silesia Group.
Inspektor Celno – Skarbowy w stanie spoczynku.